درمان راشیتیسم یا نرمی استخوان

راشیتیسم یا نرمی استخوان، نوعی عارضه است که در طی آن استخوان ها به دلیل کمبود ویتامین D و همچنین مواد معدنی نرم می شوند که بیش تر در کودکان اتفاق می افتد و شکل گیری آن در بزرگسال با نام استئومالاسی رواج دارد. روش های درمانی نرمی استخوان اغلب بر اساس نتایج به دست آمده از عکسبرداری و تشخیص میزان تراکم استخوان و احتمال کاهش آن در طول 8 تا 10 سال آینده تعیین می شوند. بسته به میزان خطر احتمالی نرمی استخوان در بیمار نوع درمان مشخص می شود. درمان می تواند از نوع دارو درمانی باشد یا اگر میزان خطر بالا نبود به بهبود و پیشگیری از مشکلات بعدی خواهند پرداخت.

تعریف راشیتیسم یا نرمی استخوان

استخوان های ما برای قوی و محکم ماندن در طول عمر، به طور مداوم در حال تخریب و بازسازی هستند. اسکلت بدن انسان ها هر هشت سال یک بار کاملا نوسازی می شود.، این کار با کمک ویتامین D انجام می شود و با عنوان معدنی شدن معروف است. همچنین یکی از فوایدی که ویتامین D دارد این است که به مقدار کافی کلسیم از مواد غذایی جذب بدن شود و همین امر سبب ساخته شدن زیر واحدهای استخوان ها می شود. در صورتی که کودکان دچار کمبود کلسیم شوند در واقع به راشیتیسم یا ریکتز دچار شده اند و اگر بزرگسالان با کمبود ویتامین D مواجه شوند، دچار نرمی استخوان یا استئومالاسی شده که حتی ممکن است به پوکی استخوان دچار شوند.

درمان نرمی استخوان

شروع درمان نرمی استخوان با عکسبرداری آغاز می شود. عموما تراکم استخوان توسط دستگاه دارای اشعه ایکس اندازه گیری می شود. این دستگاه در واقع نسبت ماده معدنی مانند کلسیم در استخوان ها را اندازه گیری می کند.

در طی این آزمایش که بدون هیچ گونه ناراحتی است، بیمار روی یک میز دراز کشیده است و دستگاه اسکنر از ابعاد ناحیه مورد نظر بدن عکسبرداری می کند. معمولا در اغلب موارد، تنها استخوان های موجود در ناحیه مفصل ران و ستون فقرات برای بررسی تراکم استخوان در نظر گرفته می شود.

روش های درمانی نرمی استخوان اغلب بر اساس نتایج به دست آمده از عکسبرداری و تشخیص میزان تراکم استخوان و احتمال کاهش آن در طول 8 تا 10 سال آینده تعیین می شوند.. بسته به میزان خطر احتمالی نرمی استخوان در بیمار نوع درمان مشخص می شود. درمان می تواند از نوع دارو درمانی باشد یا اگر میزان خطر بالا نبود به بهبود و پیشگیری از مشکلات بعدی خواهند پرداخت.

انواع درمان نرمی استخوان

درمان های مختلفی وجود دارد که در این قسمت به چند مورد از آن خواهیم پرداخت:

داروهای بیوفسفونات

داروهای بیوفسفونات از جمله رایج ترین داروهای نرمی استخوان در مردان و زنان هستند. البته این داروها در موارد شدید که افراد در خطر شکستگی استخوان هستند تجویز می شوند. داروهای بیوفسفونات عبارتند از:

• آلندرونات (Binosto, Fosamax)
• ریزدرونات (Actonel, Atelvia)
• ایباندرونات (Boniva)
• زولدرونیک اسید (Reclast, Zometa)

داروهای بیوفسفونات دارای مجموعه عوارض جانبی هستند که عبارتند از حالت تهوع، درد در ناحیه شکم و سوزش معده می باشد. هر چه مصرف این داروها منظم و دقیق تر باشد احتمال ایجاد عوارض کمتر خواهد شد.

داروهای بیس فسفونات دارای انواع تزریقی نیز هستند که عموما سوزش معده ایجاد نمی کنند اما ممکن است به مدت سه روز باعث تب، سر درد و همچنین دردهای عضلانی شوند. یکی از مزیت های این روش از نوع تزریق نحوه زمان بندی سه ماهه و سالانه اسن که از نظر یادآوری نسبت به مصرف قرص به صورت هفتگی و یا ماهانه راحت تر می باشد. اما انوع تزریق دارای هزینه بیشتری هستند.

داروهای آنتی بادی مونوکلونال

این نوع داروها شامل دنوزوماب از نوع Prolia و Xgeva هستند که تاثیر نهایی آن ها نسبت به داروهای بیس فسفونات بهتر و یا مشابه بوده است. همچنین میزان شکنندگی استخوان را کاهش دادند. نحوه درمان داروهای دنوزوماب به صورت وریدی یا تزریقی در هر شش ماه می باشد.

در نوع درمانی داروهای دنوزوماب احتمالا به صورت نامحدود از نظر زمانی باشد. مطالعات ثابت کردند که احتمال شکنندگی ستون فقرات در صورت عدم ادامه درمان وجود دارد.

داروهای بیس فسفونات و دنوزوماب دارای عوارض کمیاب هستند از جمله آن ها ترک خوردگی در وسط استخوان ران است. عارضه کمیاب دیگر ایجاد تاخیر در جوش خوردگی یا ترمیم استخوان فک بیمار می باشد. این عارضه عموما پس کشیدن دندان توسط دندانپزشک اتفاق می افتد.

در نتیجه توصیه می شود قبل از شروع دارو درمانی از این قبیل داروها، دندان ها توسط دندانپزشک معاینه شوند. مراقبت های درمانی به طور مستمر انجام شود. در صورت مراجعه به دندانپزشک حتما پزشک خود را از مصرف داروهای مذکور مطلع کنید.

هورمون درمانی

هورمون درمانی از نوع استروژن در بین خانم های مسن که یائسه می شوند یا در شرف یائسگی هستند رایج است. همین امر باعث بهبود تراکم استخوان آن ها می شود. هر چند این درمان عوارض مختلفی از جمله سرطان پستان، بیماری های قلبی و عروقی را افزایش می دهد. این درمان با توجه به تشخیص پزشک انجام می شود.

داروی دیگری به نام رالوکسیفن از نوع Evista وجود دارد که عملکرد آن تقلیدی از عملکرد استروژن است با این تفاوت که عوارض استروژن مانند سرطان پستان را ندارد. عوارض رالوکسیفن گر گرفتگی و لخته شدن خون است.

نرمی استخوان در مردان نیز با افزایش سن و همزمان با کاهش میزان هورمون تستوسترون به وجود می آید. درمان تراکم استخوان در مردان نسبت به خانم ها بیشتر آزمایش شده است. درمان از نوع داروهایی که عملکرد هورمون تستوسترون را جبران می کنند و علائم را بهبود می بخشند توصیه می شوند.

بیش تر بخوانید : روماتیسم مفصلی

داروهای استخوان ساز

به هر دلیلی در صورت ادامه ندادن درمان های رایج نرمی استخوان، این امکان وجود دارد که پزشک در یکی از موارد زیر تصمیم به انتخاب بگیرد:

داروی Teriparatide از نوع Forteo: عملکرد این دارو شبیه به هورمون پاراتیروئید است و باعث استخوان سازی و افزایش تراکم استخوان می شود. درمان این دارو به طور روزانه و از نوع تزریق زیر جلدی می باشد. ممکن است پس از یک یا دو سال درمان با این دارو، پزشک داروی دیگری را برای افزایش و حفظ تراکم استخوان معرفی کند.

داروی Abaloparatide از نوع Tymlos: این دارو نیز عملکردی مشابه هورمون های پاراتیروئید دارد. در دوره درمان با این دارو نیز ممکن است پس از مدتی داروی دیگری برای نرمی استخوان تجویز شود.

داروی Romosozumab از نوع Evenity: این درمان که از نوع وریدی است، از جمله درمان های جدید برای ایجاد تراکم استخوان است. دارو به صورت ماهانه در مطب پزشک تزریق می شود. مانند داروهای قبلی پس از مدتی عموما یک سال داروی دیگری برای حفظ تراکم استخوان تجویز می شود.

مصرف مکمل های کلسیم و ویتامین D

یکی از مواد معدنی مهم و اصلی استخوان کلسیم است. میزان کلسیم موجود در استخوان تعیین کننده سلامت استخوان است. بنابراین، برای داشتن استخوان های سالم دریافت کلسیم از طریق مواد غذایی مختلف ضروری است.

به طور کلی میزان مورد نیاز کلسیم برای افراد بالغ، روزانه 600 تا 700 میلی گرم می باشد که بهترین منبع آن مواد غذایی غنی از کلسیم می باشد.

در صورت داشتن نرمی استخوان میزان مصرف آن بیشتر می شود، در مورد میزان مورد نیاز خود با توجه به میزان تراکم استخوانی که دارید باید با پزشک خود مشورت کنید.

یک عامل مهم برای جذب و حفظ کلسیم در استخوان، ماده پیش ساز به نام ویتامین D می باشد. توصیه می شود که افراد بالغ روزانه حدود 10 تا 12 میکروگرم ویتامین D مصرف کنند. این میزان برای خانم های باردار و شیرده ممکن است متفاوت باشد.

لازم به ذکر است که منبع غنی از ویتامین D تماس پوست بدن با نور خورشید جهت فعال شدن ویتامین D در بدن است. اما در صورت عدم دسترسی به نور کافی مصرف مکمل ها توصیه می شود.