سندرم بهجت را بشناسید و با علت و علائم آن آشنا شوید

بیماری بهجت نوعی التهاب رگ های خونی است که بر اندازه و گشادی آنها تاثیر می گذارد. شایعترین تظاهرات و علائم این بیماری ایجاد ضایعاتی در ناحیه مخاط و زیر مخاطی در قسمت های مختلف بدن مانند دهان و چشم ها است. این علائم ممکن است به طور متناوب از بین رفته و مجددا ظاهر شوند.

بیماری بهجت چیست؟

بیماری بهجت، که به آن سندرم بهجت نیز گفته می شود، یک بیماری التهابی نادر، مزمن و چند سیستمی است. بیماری بهجت نوعی التهاب رگ های خونی است که بر اندازه و گشادی آنها تاثیر می گذارد.

شایعترین تظاهرات و علائم این بیماری ایجاد ضایعاتی در ناحیه مخاط و زیر مخاطی در قسمت های مختلف بدن مانند دهان و چشم ها است. این علائم ممکن است به طور متناوب از بین رفته و مجددا ظاهر شوند.

همچنین سایر علائم که مربوط به نقاط دیگر بدن است مثل مشکلات پوستی ممکن است به طور همزمان با مشکلاتی مخاطی ایجاد نگردد و درمان هر یک از آنها به صورت جداگانه رخ دهد.  به عنوان مثال، زخم های دهان که شایع ترین تظاهرات این بیماری در اوایل شروع بیماری است، اغلب توسط دندانپزشک یا یک پزشک عمومی درمان می شوند. به همین ترتیب، یک متخصص پوست به طور معمول تظاهرات پوستی را مشاهده و درمان می کند، در حالی که یک متخصص زنان و زایمان ممکن است زخم های دستگاه تناسلی را درمان کند.

علائم بیماری بهجت (BD) از نظر نوع و شدت بسیار متفاوت است و احتمال تاثیرات متفاوتی در سیستم ها و اندام های بدن دارد. با این حال، تقریباً هر فرد مبتلا به بهجت به طور همزمان دارای زخم های مکرر دهانی است. این زخم ها دردناک هستند و می توانند مقاوم به درمان باشند.

همچنین سایر کارها و فعالیت های روزانه این افراد مانند جویدن، بلعیدن و صحبت کردن ممکن است تحت تاثیر قرار گیرد. در ادامه به طور مفصل راجع به این بیماری، علائم، علت و درمان آن می پردازیم.

علائم بیماری بهجت

یک بررسی بر روی جمعیتی از افراد که مبتلا به بیماری بهجت بودند، تأیید کرد که شایعترین علامت این بیماری زخمهای دهانی است.در 19 مطالعه از 27 مطالعه، 100٪ افراد دارای زخم های دهانی بوند. یک مطالعه به طور متوسط ​​سالانه 12.7 زخم دهانی در هر بیمار را گزارش کرده است.

بیماران مبتلا به BCD در مقایسه با سایر بیماری های مشابه به عنوان مثال آرتریت روماتوئید کیفیت زندگی مشابه بدتری دارند. علاوه بر زخم های دهانی، بسیاری از افراد علائم دردناک دیگری مانند آرتروز، زخم های دستگاه تناسلی و ضایعات پوستی را نیز تجربه می کنند. درد ناشی از این علائم همچنین می تواند بر کیفیت زندگی تاثیر منفی بگذارد و یا ظاهر و زیبایی فرد را نیز تحت تاثیر قرار دهند.

در مطالعه دیگری، زخم های دهانی تنها علامتی بود که توسط همه بیماران تجربه شده بود. سایر علائم با درصد فراوانی آنها گزارش شده که شامل موارد مربوط به خستگی / خواب (70٪)، درد (59٪) و سردرد (58٪) می باشد. ضایعات پوستی نیز در این بیماری شایع است (58٪). چندین اختلال دیگر به طور همزمان نیز ممکن است در افراد ظاهر شود که عبارت اند از: مسائل عاطفی (24٪ -44٪)، فیبرومیالژیا (8٪ -24٪)، و کاهش شنوایی (10٪ -59٪) که در بیماران مبتلا به بیماری بهجت در مقایسه با افراد سالم به طور قابل توجهی افزایش می یابد.

چه نواحی از بدن درگیر علائم بهجت می شود؟

سندروم بهجت یکی دیگر از انواع بیماری های خود ایمنی است که می تواند علائمی در یک بخش از بدن و یا در نواحی مختلفی از بدن داشته باشد. در ادامه علائمی که ممکن است در نواحی مختلف بدن فرد بیمار مبتلا به سندروم بهجت مشاهده شود، اعلام شده است.

دهان

بروز ضایعات درشت و برجسته یکی از نشانه های جدی بیماری بهجت است که این ضایعات خیلی زود به زخم های دردناک تبدیل می شود و باعث احساس ناراحتی بیمار می شود. این زخم هایی که در دهان ایجاد می شود و شایع ترین نشانه سندروم بهجت است، از نظر ظاهری بسیار مشابه آفت های معمولی دهان است . این زخم ها می تواند سبب ایجاد اختلال در غذا خوردن شود. این زخم های دهانی معمولا بعد از یک تا سه هفته به صورت خود به خودی مرتفع می شود ولی با این وجود به دلیل اینکه به طور مکرر این زخم ها عود می کند در نتیجه باعث ناراحتی مکرر بیمار می شود.

---

چشم

سندروم بهجت می تواند سبب بروز التهاب، قرمزی، درد و حتی تاری دید چشم ها شود.

---

پوست

این بیماری ممکن است در پوست نیز سبب بروز زخم های آکنه ای، نواحی قرمز، برجسته و حساس شود.

---

دستگاه تناسلی

در میان بیماران مبتلا به بیماری بهجت، ممکن است زخم های دردناکی بر روی کیسه های بیضه و یا کشاله ران و در زنان نیز در فرج بروز کند. این زخم ها و آفت های تناسلی نیز یکی دیگر از جدی ترین علائم شایع بیماری بهجت است و در 75 درصد افرادی که به بهجت مبتلا هستند، دیده می شود.

---

مفاصل

درد مفاصل یکی از مواردی است که در بین انواع بیماری های خود ایمنی بسیار مشترک است. در بیماری بهجت نیز درد مفاصل علی الخصوص در زانوها، مچ پا، آرنج و مچ دست نیز ممکن است مشاهده شود. البته ناگفته نماند که این علائم می تواند از یک تا سه هفته به طول بیانجامد و سپس به صورت خود به خودی برطرف شود.

---

مغزی و عصبی

علائم عصبی با احتمال خیلی کم و در حدود 10 درصد از مبتلایان به بهجت درگیر آن می شوند و همچنین در مردان شایع تر از زنان است. از دیگر عوارضی که سندروم بهجت می تواند داشته باشد، لخته شدن خون و در نتیجه التهاب رگ های خونی و انسداد رگ ها، تورم در دست ها و پاها و همچنین سردرد، تب، سرگیجه و حتی عدم تعادل و در نهایت سکته مغزی شود.

علت بیماری بهجت و تشخیص آن

هیچ یک از علل اصلی بیماری بهجت شناسایی نشده است. تصور می شود که استعداد ژنتیکی و عوامل محیطی ممکن است با هم در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند و موجب یک حالت خودایمنی در بدن گردند که منجر به بیماری بهجت می شود. مکانیسم دقیق تغییرات التهابی نیز ناشناخته مانده است.

هیچ آزمایش خاصی برای بیماری بهجت وجود ندارد که بتوان با آن به وجود بیماری پی برد و این تشخیص آن را دشوار می کند. اما علائمی که به پزشک کمک می کند بیماری را تشخیص دهد عبارتند از: در طی 12 ماه حداقل سه بار زخم دهان ایجاد می شود.

زخم های دستگاه تناسلی که مدام بر می گردند. زخم های پوستی یا زخم هایی که بعد از تزریقات وریدی ممکن است ایجاد شود. التهاب چشم با از دست دادن بینایی.

بهترین فوق تخصص روماتولوژی پس از معاینه و بررسی علائم گفته شده باید اطمینان حاصل کند که این علائم مربوط به بیماری های مشابه مانند بیماری کرون و آرتریت نباشد. تشخیص ممکن است مدتی طول بکشد، زیرا بروز برخی علائم ممکن است سالها به طول بیانجامد. حتی ممکن است فرد قبل از تشخیص به پزشکان مختلف مراجعه کند.

یک متخصص چشم  در شناسایی مسائل مربوط به التهاب چشم کمک می کند. یک متخصص پوست ممکن است زخم های دهان، دستگاه تناسلی یا پوست را بررسی کند تا از این طریق سایر اختلالات مشابه را رد کنند.

عوامل خطر بیماری بهجت چیست؟

برخی از علل و عوامل وجود دارد که خطر ابتلا به بیماری بهجت را می تواند افزایش دهد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• سن: محدوده سنی که بیشترین مبتلایان به سندروم بهجت را دارد سن بین 20 تا 30 سالگی است ولی با این وجود ممکن است برخی از افراد با سنین بالاتر هم به این بیماری مبتلا شوند.
• محل زندگی: شاید عجیب به نظر برسد ولی محل سکونت نیز می تواند در ابتلا به بهجت تاثیرگذار باشد؛ این بیماری بیشتر در کشورهایی که در خاورمیانه و شرق آسیا هستند شیوع بیشتری دارد. از جمله این کشورها می توان به ترکیه، ایران، ژاپن و چین اشاره نمود.
• جنسیت: هم مردان و هم زنان ممکن است به این بیماری مبتلا شوند ولی با این وجود شیوع سندروم بهجت در مردان بیشتر است.
• ژن: وجود برخی از ژن ها می تواند سبب افزایش احتمال ابتلا به سندروم بهجت شود.

درمان بیماری بهجت

در حال حاضر، روشهای درمانی محدودی برای بیماری بهجت در دسترس هستند. استراتژیهای درمانی و کنترل علائم معمولا شامل استفاده از عوامل ضد التهابی و سرکوب کننده سیستم ایمنی هستند. البته عوارض این دارو باعث شده که برای درمان های طولانی مدت مورد استفاده قرار نگیرند و استفاده از آنها محدود گردد.

اگرچه هیچ درمانی برای بیماری بهجت وجود ندارد، اما استفاده از برخی داروهای مناسب، استراحت، ورزش و سبک زندگی سالم علائم را کنترل کرد. در واقع این روش ها درمانی باعث کنترل علائم شده و از بروز وضعیت های پیچیده مانند کوری یا آرتروز جلوگیری می کنند.

گاهی برای کنترل و بهبود علائم ممکن است به ترکیبی از چند روش درمانی نیاز باشد. شستشو با ژل، استفاده از پماد یا کرم به طور مستقیم بر روی زخم ها موجب می شود تا درد و تورم تسکین پیدا کند.

کورتیکواستروئیدها برای کاهش درد و التهابات ناشی از زخم های پوستی یا مفاصل، چشم یا مغز و نخاع تجویز می شوند. برای دیدن هرگونه عوارض جانبی ناشی از این داروها، مراجعه منظم به پزشک مهم است. داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی به کنترل سیستم ایمنی بیش فعال، کاهش التهاب و کاهش علائم بیماری کمک می کنند.

این داروها بسیار قوی هستند و می توانند عوارض جانبی جدی داشته باشند، بنابراین مهم است که در صورت استفاده از این داروها به طور منظم به پزشک مراجعه کنید. استراحت برای کنترل یا بهبود علائم بیماری بهجت موثر است.

ورزشهای متوسط​​، مانند شنا یا پیاده روی، در صورت بهبود یا از بین رفتن علائم، توصیه می شوند. این می تواند به حفظ و انعطاف پذیری مفاصل کمک کند.