تشخیص بیماری لوپوس

بیماری لوپوس نوعی بیماری خود ایمنی است. در واقع سیستم ایمنی بدن فرد بیمار بر علیه خودش یکسری واکنش نشان می دهد که در نتیجه باعث صدمه و آسیب به ارگان های خاصی از بدن می شود. این ارگان ها می تواند مناطق خاصی از جمله مغز، کلیه یا پوست باشد. زمانی که به ناحیه پوست آسیب بزند باعث بروز واکنش های پوستی می شود. در اصل وظیفه سیستم ایمنی بدن مبارزه با تهدیداتی مانند عفونت ها در بدن است ولی در بیماری های خود ایمنی، برعکس سیستم ایمنی بدن بافت های سالم بدن را مخرب دانسته و با آن ها مبارزه می کند. دقت داشه باشید که علائم این بیماری در موراد مشابه سایر بیماری ها است به همین خاطر موارد متعددی وجود دارد که فرد به لوپوس مبتلا بوده و به دلیل تشخیص اشتباه در طول عمر خود متوجه این بیماری نشده است. ژنتیک و عوامل وراثتی نیز در ابتلا به بیماری لوپوس موثر است بنابراین اگر فردی در یک خانواده مبتلا به این بیماری باشد، احتمال ابتلا در سایر اعضای خانواده افزایش پیدا می کند.

علت لوپوس چیست؟

علت دقیق بیماری لوپوس هنوز ناشناخته است ولی با این وجود عواملی را می توان در ابتلا به این بیماری دخیل دانست که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• عوامل محیطی: نمی توان گفت که این عوامل تاثیر قطعی در ابتلا به بیماری لوپوس دارند، ولی می تواند در این زمینه موثر باشد؛ این عوامل عبارتند از استرس و اضطراب، نور خورشید، داروهای مصرفی، ویروس ها و حتی سابقه سیگار کشیدن همه می تواند به ابتلای این بیماری کمک کند.
• تغییرات هورمونی: همانطور که پیش تر ذکر شد، اکثریت موارد ابتلا به لوپوس، زنان در سنین باروری (از سن 15 تا 44 سال) هستند؛ این مسئله بیشتر به هورمون های زنانه از جمله هوزمون استروژن برمی گردد.
• سابقه خانوادگی: قبل تر هم ذکر شد، لوپوس یکی از انواع بیماری های ارثی بوده که در صورت ابتلا یکی از اعضای خانواده به این بیماری احتمال ابتلا در سایر افراد نیز افزایش پیدا می کند.

چه کسانی به بیماری لوپوس دچار می شود؟

این بیماری خود ایمنی معمولاً در خانم ها شایع تر است. بیماری لوپوس در خانم هایی که در سن باروری هستند درصد شیوع بیشتری دارد. دلیل این مساله این است که هورمون استروژن در ایجاد بیماری لوپوس نقش دارد.

بنابراین زنانی که در سنین باروری و دوره قبل از یائسگی هستند بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند. البته این نکته را در خاطر داشته باشید که در برخی از مواقع شاهد هستیم که شروع بیماری لوپوس در زنان بعد از دوره یائسگی بوده است. از سوی دیگر نیز احتمال ابتلا به بیماری لوپوس در مردان نیز وجود دارد. کودکان نیز می توانند دچار بیماری لوپوس شوند. اما در حالت کلی جمعیت عمده ای که پزشکان متخصص با آن ها سرکار دارند (در حدود 90 درصد مراجعین این بیماری) خانم های جوان در سنین قبل از یائسگی هستند.

همچنین دقت داشه باشید که علائم این بیماری در موراد مشابه سایر بیماری ها است به همین خاطر موارد متعددی وجود دارد که فرد به لوپوس مبتلا بوده و به دلیل تشخیص اشتباه در طول عمر خود متوجه این بیماری نشده است. ژنتیک و عوامل وراثتی نیز در ابتلا به بیماری لوپوس موثر است بنابراین اگر فردی در یک خانواده مبتلا به این بیماری باشد، احتمال ابتلا در سایر اعضای خانواده افزایش پیدا می کند.

علائم بیماری لوپوس

بیماری لوپوس علائم و نشانه های مختلفی دارد که باعث می شود احتمال وجود روماتیسم از نوع لوپوس در شما ایجاد شود. مهم ترین آن ها:

• اگر شما دچار واکنش های پوستی مزمن می شوید
• اگر دچار ضایعات پوستی حاد می شوید که غیر معمول است و به تازگی ایجاد شده است
• اگر ضایعات کهیری مزمن می زنید
• اگر ضایعات روی پل بینی شما یا صورت شما یک لکه قرمز رنگ است و یا این ضایعه حالت بال پروانه دارد و روی صورت شماست
• اگر در زیر آفتاب صورت تان قرمز شود و سرخی صورت تان بیشتر از یک ساعت طول بکشد
• اگر دچار علائم مفصلی هستید، مثل درد و تورم مفاصل مخصوصا در مفاصل دست و زانو. نوع دردی که بیماران لوپوس تجربه می کنند درد هایی است که با استراحت بیشتر می شود. اصطلاحاً به این ها درد های التهابی گفته می شود.

برخلاف درد هایی که در آرتروز یا بیماری های دیگر می بینیم این درد ها با فعالیت تشدید نمی شود.

• خستگی مزمن
• درد های عضلانی
• ضعف عضلانی
• تنگی نفس
• حملاتی مانند تشنج
• علائم عصبی

همه این موارد نشانه های ابتلا افراد به بیماری لوپوس می باشد.

نکته مهم در خصوص علائم و تظاهرات بالینی بیماری لوپوس این است که در برخی از افراد ممکن است که یک یا دو مورد از علائم ایجاد شود و در برخی از افراد تظاهرات متعددی مشاهده می شود.

توصیه اکید ما این است که در صورت مشاهده علائم بیماری لوپوس سریعاً به یک متخصص روماتولوژیست خوب مراجعه کنید.

لوپوس با بدن بیمار چه می کند؟

لوپوس می تواند بر بخش های مختلف بدن تاثیر بگذارد. همچنین می تواند منجر به بروز و درد و عوارض جدی برای سلامتی فرد شود و از آنجا که یک نوع بیماری خود ایمنی است مانند پسوریازیس، بدن به خودش حمله می کند و به مرور زمان مشکلات مختلفی را به همراه داشته باشد. قسمت های مختلفی از بدن که تحت تاثیر لوپوس قرار می گیرد عبارتند از پوست، خون، مفاصل، کلیه ها و حتی مغز و قلب که در ادامه درباره این تاثیرات بیشتر صحبت خواهد شد:

• پوست: تاثیرات لوپوس بر روی پوست یکی از بازرترین تاثیرات این بیماری است. این تاثیرات به صورت بثورات قرمز بر روی گونه ها و پل بینی دیده می شود. سایر مشکلات پوستی به صورت پلاک های قرمز رنگ و دایره ای که ممکن است همراه با زخم باشد بر روی پوست دیده می شود و معمولا با تابش نور خورشید بدتر هم می شود. علاوه بر این موارد ریزش مو و زخم دهانی نیز می تواند در اثر لوپوس بروز کند.
• خون: درگیری های خونی بیماری لوپوس شامل کاهش قابل توجه و خطرناک تعداد پلاکت ها و گلبول های قرمز و سفید می شود که در نتیجه این امر مشکلات فراوانی از جمله کم خونی (کاهش تعداد گلول قرمز)، عفونت (کاهش تعداد گلبول سفید)، کبودی آسان (کاهش تعداد پلاکت ها) بروز خواهد کرد. یکی از جدی ترین مشکلات در این زمینه لخته شدن خون است که اغلب در پاها، ریه ها و یا مغز اتفاق می افتد.
• مفاصل: آرتروز در برخی از موارد بیماران لوپوس را درگیر می کند و ممکن است همراه با درد و سفتی مفاصل در صبح ها باشد.
• کلیه ها: درگیری کلیه در بیماری لوپوس معمولا در اثر پیشرفت این بیماری و بعد از بروز سایر علائم همانند آرتریت، بثورات پوستی دیده می شود. در درمان مشکلات کلیوی بسیار اهمیت دارد که در زمان مناسب این بیماری تشخیص داده شده و درمان شود.
• مغز: خوشبختانه درگیری مغزی در لوپوس، یکی از موارد نادر است که در صورت بروز مشکلاتی از جمله گیجی، افسردگی و تشنج و در موارد نادرتر سکته را به دنبال دارد.
• قلب و ریه ها: زمانی که پوشش های قلب و ریه ها دچار التهاب شود، مشکلاتی از قبلی درد قفسه سینه، ضربان نامنظم قلب و تجمع مایعات در اطراف ریه ها و قلب ایجاد می شود.

تشخیص قطعی بیماری لوپوس چگونه انجام می شود؟

برای تشخیص قطعی پزشکان متخصص علائم بالینی را در کنار علائم آزمایشگاهی مد نظر قرار می دهند. یعنی برای تشخیص نهایی لازم است که یکسری آزمایشات فوق تخصصی انجام دهید تا تشخیص بیماری شما به طور دقیق انجام شود.

انواع روش های درمانی بیماری لوپوس

بیماری لوپوس از جمله بیماری هایی است که دارای طیف است. یعنی برای برخی از افراد خفیف و برای دیگران شدید ظاهر می شود.

به همین دلیل با توجه به شدت و وخامت بیماری روش درمانی انتخاب می شود.

افرادی که درجه خفیف بیماری لوپوس را دارند می توانند با یکسری دارو های محدود و با مراجعه به پزشک در فواصل زمانی طولانی به درمان بیماری خود بپردازند.

برای افرادی که بیماری سنگین تری دارند باید به طور منظم تحت نظر پزشک باشند. علائم آزمایشگاهی بیماری لوپوس در این افراد باید به طور مرتب بررسی شوند. در واقع با انجام آزمایش می توانند کارکرد کلیه و کبد را مورد بررسی قرار دهند. علائم آزمایشگاهی نشان می دهد که بیماری شما فعال است یا خیر.

توصیه متخصصین روماتولوژیست در خصوص درمان بیماری لوپوس این است که:

• هرگز روند درمان را به طور یک طرفه قطع نکنید
• دوز دارو ها را به طور خودسرانه کم یا زیاد نکنید
• مرتباً به پزشک متخصص مراجعه کنید تا روند پیشرفت یا بهبودی بیماری شما مورد بررسی قرار گیرد.

سوالات متداول

مراقبت های ضروری برای بیماران مبتلا به لوپوس

• این بیماران حتما باید از قرار گرفتن زیر نور آفتاب پرهیز کنند. در صورت ضرورت زمانی که می خواهید بیرون از منزل بروید از کلاه های لبه دار استفاده کنید
• از کرم های ضد آفتاب که درجه حفاظتی حداقل 30SPF دارند استفاده کنید
• رژیم غذایی خاصی برای بیماران لوپوس ارائه نمی شود. صرفا به دلیل این که دارو های بیماری لوپوس شامل کورتون ها نیز می شود بهتر است که بیماران از رژیم های غذایی کم نمک و کم چرب استفاده کنند.
• از دیگر مراقبت های تغذیه ای این است که از جوانه های برخی از گیاهان کمتر استفاده کنید.
• قرص های ضد بارداری یا دارو هایی که ترکیب غالب آن ها استروژن است بهتر است که مصرف نکنید. زیرا همانطور که گفته شد بیماری لوپوس وابسته به هورمون است و هورمون های زنانه باعث تشدید بیماری می شوند.
• خانم هایی که دچار بیماری لوپوس هستند و قصد بارداری دارند، پیش از اقدام برای بارداری حتما به پزشک شان اطلاع دهند. زیرا که زنان مبتلا به لوپوس پیش از بارداری باید چند تست اختصاصی را انجام دهند و نتیجه آن از سوی پزشک بررسی شود. این تست ها نشان خواهد داد که علائم بیماری در زنان وجود دارد یا خیر. در صورتی که این بیماری در شما فعال باشد و شما برای بارداری اقدام کنید بارداری جزء بارداری های پرخطر می شود تا حدی که احتمال سقط افزایش پیدا می کند.

در مواردی که جواب این تست ها مثبت باشد لازم است که در دوران بارداری دائماً وضعیت جسمانی و سلامت شما بررسی شود و ضربان قلب کودک شما در فواصل زمانی کوتاه تری چک شود. در مواردی لازم است که زنان در دوران بارداری از آسپرین و وارفارین استفاده کنند.