درمان روماتیسم مفصلی

روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید نوعی بیماری مزمن است که از خانواده انواع بیماری های روماتیسم است که با ضعف عضلانی و دردهای عضلانی مشخص می شود. این بیماری در هر گروه سنی و فارغ از جنسیت خاصی دیده می شود و در جهان از جمله بیماری های بسیار شایع است. با این حال، این بیماری در میان زنان میانسال بیشتر دیده می شود. تشخیص زود هنگام و درمان مناسب این بیماری می تواند علائم را برطرف کرده و از آسیب رسیدن به مفاصل جلوگیری کرده و یا این عوارض را به حداقل برساند. در این مقاله سعی شده است که تمامی جوانب این بیماری از علل تا روش های درمانی به طور پوشش داده شود.

روماتیسم التهابی یا مفصلی

بیماری روماتیسم مفصلی به التهاب مفاصل اشاره دارد. در واقع در این نوع بیماری سیستم ایمنی بدن دچار اختلالاتی می شود که به جای واکنش نشان دادن و حمله به میکروب های بیرونی به بافت های خودش حمله می کند و باعث التهاب می شود.

علل روماتیسم مفصلی

برخی از عوامل وجود دارند که زمینه ابتلا به انواع بیماری های روماتیسمی را در افراد افزایش می دهند. مهم ترین این موارد:

• سابقه خانوادگی: کسانی که در خانواده شان سابقه ابتلا به بیماری روماتیسمی وجود دارد در معرض خطر قرار می گیرند.
• جنسیت: زنان بیش از مردان به بیماری روماتیسم دچار می شوند
• سن: برخی از بیماری های روماتیسمی در سنین خاصی احتمال بروز و ظهور دارند.

*مثلا بیماری آرتریت روماتوئید در بین 40 تا 60 سالگی بیشتر رخ می دهد.

رژیم غذایی

بعضي از مواد غذايي خاص باعث افزايش التهاب شده و بعضي ديگر آن را کاهش مي دهند. انتخاب گسترده است، بنابراین در انبار سالم بیش از اندازه کافی وجود خواهد داشت تا دل اشتها را برآورده کند – این فقط انتخاب گزینه های مختلف است. هضم سالم و افزایش مقدار فلور دوستدار روده می تواند اسیدیته را کاهش دهد و با این کار، به بهبود انعطاف پذیری مفصل کمک می کند. بیشتر بخوانید اینجا: رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی برای دردهای عضلانی و مفصلی

برخورد با احساسات (به ویژه در مورد شرایط مزمن)

احساس درماندگی و انزوا، نوسانات خلقی، اضطراب و اختلالات خواب، خواب عمیق می تواند زمینه ساز این بیماری باشد.

حالت بدنی

برای کسانی که مشکلات روماتیسم طولانی مدت بیشتری دارند، به ویژه کسانی که از درد عضلات و کمر رنج می برند، توجه به وضعیت بدن ممکن است به علائم آنها دامن بزند:

• هنگام رانندگی صندلی را به سمت جلو بکشید و زانوهای خود را خم کنید. مطمئن شوید که زانوهایتان از لگن بالاتر است. صاف بنشینید و دستان خود را بالا بر روی فرمان قرار دهید.
• اطمینان حاصل کنید که تختخواب شما یک تشک خوب و محکم است.
• پیاده روی یک ورزش عالی است، اما اطمینان حاصل کنید که بدن شما هنگام راه رفتن متعادل است.
• هنگام نشستن، یک پا را بالاتر از پای دیگر قرار دهید. هنگام برداشتن چیزی، همیشه زانوها را خم کنید تا اینکه از کمر خم نشوید.
• هنگام بلند کردن، اطمینان حاصل کنید که کمرتان صاف است و همیشه با خم شدن زانوها، آنها را کنار هم بلند کنید. هرگز بیش از آنچه که راحت مدیریت می کنید بلند نکنید.
• هنگام خرید یا مسافرت سعی کنید وزن یکسانی را در هر دست داشته باشید.
• ماساژ، رفلکسولوژی و رایحه درمانی می تواند تسکین بخش باشد و همچنین حمام بخار، سونا و جکوزی.

عارضه های غیر مفصلی روماتیسم مفصلی

افرادی که با بیماری روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید روبرو هستند سایر عارضه های غیر مفصلی را نیز تجربه می کنند. مهم ترین آن ها:

• درگیر شدن عروق قلبی
• کم خونی
• فیبروز و سفت شدن بافت ریه
• التهاب عروق محیطی
• پوکی استخوان
• خشک شدن چشم
• بروز خشکی در ناحیه دهان

تشخیص روماتیسم مفصلی

تشخیص آرتریت روماتوئید براساس علائم شما، معاینه فیزیکی و نتایج اشعه ایکس، اسکن و آزمایش خون است.

از آنجا که آرتریت روماتوئید می تواند سایر قسمت های بدن را تحت تأثیر قرار دهد، مهم است که تمام علائم خود را به پزشک خود بگویید، حتی اگر به نظر نمی رسد با هم مرتبط باشند.

آزمایش خون

آزمایش خون ممکن است برای یافتن تغییراتی در خون شما ایجاد شود که در اثر التهاب ایجاد می شود.

آنها همچنین می توانند کم خون بودن شما را نشان دهند (میزان آهن در خون کم است)، زیرا کم خونی در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید شایع است.

اشعه ایکس و آزمایش های دیگر

با اشعه ایکس هرگونه آسیب به مفاصل در اثر التهاب ایجاد شده در آرتریت روماتوئید نشان داده می شود.

پزشکان همچنین از تجهیزات مانند اسکن اولتراسوند برای بررسی التهاب و آسیب زودرس مفاصل استفاده می کنند.

هنگامی که تشخیص شما تأیید شد، نترسید از دکتر خود سوال کنید یا در مورد هر مشکلی که شرایط شما ایجاد می کند صحبت کنید. پزشک شما هرچه بیشتر در مورد تأثیر آرتروز روی شما بدانند، می توانند به شما کمک کنند.

درمان روماتیسم مفصلی

با وجود اینکه هنوز متاسفانه درمان و علاج دائمی برای بیماری روماتیسم مفصلی ارائه نشده است، ولی روش هایی وجود دارد که می توان درد مفاصل و سایر علائم این بیماری را کاهش داد و در نتیجه سبب افزایش عملکرد آن ها شد. این روش های درمانی نیازمند تغییر در الگو و سبک زندگی بیمار می شود و لازم است تحت نظارت بهترین فوق تخصص روماتولوژی انجام شود.

استراحت

زمانی که مفصلی در بدن دچار التهاب شده باشد، احتمال آسیب رسیدن به بافت های نرم مجاور آن مانند تاندون ها و رباط ها بسیار افزایش می یابد. به همین خاطر استراحت مفاصل ملتهب بسیار اهمیت دارد. همچنین برای کاهش فشار وارد شده به مفاصل ملتهب لازم است که از نظر تناسب اندام نیز فرد دارای وزن متعادلی باشد؛ این موارد یعنی استراحت به همراه تناسب اندام و حفظ دامنه حرکتی مفاصل می تواند تا حد بسیار زیادی در کاهش علائم و عوارض روماتیسم مفصلی تاثیرگذار باشد.

تمرینات ورزشی مناسب

بسیاری از افراد تصور می کنند که در نتیجه ابتلا به روماتیسم مفصلی باید به طور کامل استراحت کرد و غیر فعال بود؛ در صورتی که این تفکر به شدت غلط بوده و لازم است تحرک کافی و مناسب در مفاصل وجود داشته باشد. در غیر اینصورت در نتیجه بی تحرکی مفاصل، به مرور قدرت و تحرک مفاصل کاهش پیدا کرده و به مرور به فرسودگی مفاصل منتهی خواهد شد. انجام این تمرینات ورزشی باید تحت نظر فیزیوتراپیست و متخصص کار درمانی انجام شود و از جمله مفیدترین این تمرینات، می توان به ورزشهای تقویتی و استقامتی مانند قدم زدن، شنا کردن و دوچرخه سواری اشاره نمود.

فیزیوتراپی برای روماتیسم مفصلی

فیزیوتراپی در درمان روماتیسم مفصلی بسیار موثر بوده و می تواند منجر به کاهش التهاب و حفظ عملکر مفاصل شود. از جمله انواع روش های فیزیوتراپی در این زمینه می توان به اعمال گرما و سرما، استفاده از امواج فراصوت جهت کاهش التهاب، بستن مفاصل و نیز استفاده از اسپیلینت ها اشاره نمود.

تغذیه در درمان روماتیسم مفصلی

رژیم غذایی سالم، هم از لحاظ کاهش وزن بیمار و در نتیجه کاهش فشار وارد شده به مفاصل، و هم از نظر کاهش کلسترول خون بسیار اهمیت دارد زیرا بیماران روماتیسم مفصلی بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به عارضه های رگ کرونر قلبی هستند و بالا رفتن کلسترول خون نیز می تواند این عارضه را تشدید کند بنابریان باید این بیماران در کنترل کلسترول خود دقت فراوانی داشته باشند.

درمان دارویی روماتیسم مفصلی

NSAID ها داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی می توانند درد را تسکین داده و التهاب را کاهش دهند. داروهای بدون نسخه شامل ایبوپروفن (Advil، Motrin IB) و ناپروکسن سدیم (Aleve) است. داروهای قویتر با نسخه پزشک در دسترس هستند. عوارض جانبی ممکن است شامل تحریک معده، مشکلات قلبی و آسیب کلیه باشد.

استروئیدها داروهای کورتیکواستروئید مانند پردنیزون، التهاب و درد را کاهش داده و آسیب مفصلی را کند می کنند. عوارض جانبی ممکن است شامل نازک شدن استخوان ها، افزایش وزن و دیابت باشد. پزشکان غالباً برای کاهش علائم حاد، کورتیکواستروئید تجویز می کنند، با این هدف که دارو به تدریج کاهش یابد.

داروهای ضد رطوبت اصلاح کننده بیماری (DMARDs). این داروها می توانند پیشرفت آرتریت روماتوئید را کند کرده و مفاصل و سایر بافت ها را از آسیب دائمی نجات دهند. DMARD های متداول شامل متوترکسات (Trexall، Otrexup، دیگران)، لفلونومید (Arava)، هیدروکسی کلروکین (Plaquenil) و سولفاسالازین (Azulfidine) است.

عوارض جانبی متفاوت است اما ممکن است شامل آسیب کبدی، سرکوب مغز استخوان و عفونت های شدید ریوی باشد.

عوامل بیولوژیک. این کلاس جدیدتر از DMARD ها که به عنوان اصلاح کننده پاسخ بیولوژیک شناخته می شوند، شامل abatacept (Orencia)، adalimumab (Humira)، anakinra (Kineret)، baricitinib (Olumiant)، certolizumab (Cimzia)، etanercept (Enbrel)، golimumab (Simponi)، infliximab Remicade)، ریتوکسیماب (Rituxan)، ساریلوماب (Kevzara)، توسیلیزوماب (Actemra) و توفاسیتینیب (Xeljanz).

این داروها می توانند قسمت هایی از سیستم ایمنی بدن را که باعث التهاب می شود و باعث آسیب به مفاصل و بافت می شود، هدف قرار دهند. این نوع داروها همچنین خطر ابتلا به عفونت را افزایش می دهند. در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، دوزهای بالاتر توفاسیتینیب می تواند خطر لخته شدن خون در ریه ها را افزایش دهد. DMARD های بیولوژیک معمولاً وقتی با DMARD غیر بیولوژیکی مانند متوترکسات جفت شوند بسیار موثر هستند.

عمل جراحی

زمانی که از طریق روش های ذکر شده و نیز درمان های دارویی همچنان روماتیسم مفصلی پیشرفت کرده و تحت کنترل قرار نگرفت، به ناچار باید به سراغ عمل جراحی برای درمان این بیماری رفت.