نقرس کاذب چیست؟

نام بیماری نقرس برای همه کاملا آشنا است؛ با این وجود شاید کمتر کسی اصطلاح نقرس کاذب را شنیده باشد. این عبارت به این دلیل به کار برده می شود که در این بیماری نیز همانند نقرس رسوب کریستال هایی در مفصل و بافت های اطراف آن تشکیل می شود، با این تفاوت که این رسوبات به جاب اسید اوریک، کریستال های فسفات کلسیم (دی هیدرات پیرو فسفات کلسیم  (CPPD) ) است. همچنین این کریستال ها می تواند در تاندون ها نیز رسوب کرده و در نتیجه سبب التهاب آن ها شود. نقرس کاذب نیز همانند نقرس نوعی آرتروز در علم روماتولوژی محسوب می شود و به دلیل شباهت علائم گاها این بیماری با آرتریت روماتوئید اشتباه گرفته می شود. رسوب پیروفسفات کلسیم در مفاصل می تواند بدون علائم، همراه با درد و یا به صورت حمله های ناگهانی نقرس باشد.

علائم نقرس کاذب چیست؟

علائمی که می توان برای نقرس کاذب برشمرد عبارتند از :

• معمولا رسوب کلسیم در چند مفصل همزمان بروز می کند.
• مفاصل زانو، مچ دست و مفصل پوبیک و مفصل ران بیشتر درگیر این بیماری می شوند.
• معمولا این بیماری ممکن است به صورت ناگهانی عود کند و خود به خود بهبود یابد که این نشانه بسیار شبیه به نقرس (اسید اوریکی) است. در چنین مواردی، مفصل گرم، ملتهب، سفت و دردناک شده و هر گونه حرکتی در مفصل بسیار آزار دهنده می شود.

بهتر است که به این نکته توجه داشته باشید که این بیماری در بیشتر موارد علائم ظاهری نداشته و بیشتر در رادیگرافی این رسوبات کلسیم در مفاصل دیده می شود.

چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به نقرس کاذب هستند؟

این بیماری معمولا در افراد با سنین بالا دیده می شود که طبق آمار می توان گفت 3 در صد از افراد بالای 60 سال به این بیماری دچار می شوند و می تواند در خیلی از موارد دلیل آن سوابق خانوادگی باشد. افرادی که بیماری های زمینه ای دیگری دارند، بیشتر در معرض ابتلا به نقرس کاذب هستند، بیماری هایی همچون:

• دیابت
• نارسایی کلیه
• پاراتیروئید
• منیزیم کم
• هموکروماتوز (بی نظمی هایی در میزان کلسیم، فسفات و آهن)

عوارض نقرس کاذب

در برخی موارد نقرس کاذب می تواند سبب آسیب دائمی به مفصل شود. همچنین منافذی که تحت تاثیر بلورهای پیروفسفات کلسیم  قرار می گیرند در نهایت ممکن است به کیست استخوان تبدیل شود. این کیست ها می تواند به مرور زمان رشد پیدا کرده و سبب از بین رفتن غضروف استخوان شود.

چه کسانی دچار نقرس کاذب می شوند؟

نقرس کاذب می تواند هم زنان و هم مردان را درگیر خود کند. شیوع این بیماری با افزایش سن بیش ت می شود.

نقرس کاذب هم مردان و هم زنان را درگیر می‌کند. البته با افزایش سن بیشتر اتفاق می‌افتد و معمولاً افراد بالای ۶۰ سال ‌را ‌درگیر می‌کند.
افرادی که خطر ابتلا به نقرس کاذب در آن‌ها افزایش یافته شامل افراد مبتلا به این بیماری‌ها هستند:

• بیماری تیروئید
• نارسایی کلیه
• بیماری پاراتیروئید
• منیزیم کم
• اختلالاتی که کلسیم فسفات یا سوخت و ساز آهن را تحت تاثیر قرار می‌دهند (مانند هموکروماتوز)

این بیماری معمولاً در افرادی که مبتلا به آرتروز/ بیماری دژنراتیو مفصل هستند نیز وجود دارد. “حملات” آرتروز همراه با درد، تورم و قرمزی مفصل ممکن است در برخی موارد به دلیل نقرس کاذب باشد.

نقرس کاذب در بیماران جوان غیر معمول است. معمولا پزشک بعد از تشخیص این بیماری به دنبال برخی اختلالات‌ متابولیکی ‌وارثی‌ خواهد ‌رفت.

تشخیص نقرس کاذب چگونه است؟

مسلما تا زمانی که فرد دچار درد در مفصل نشده و هنوز احساس ناراحتی نکرده است از وجود این بیماری مطلع نمی شود. مضاف بر اینکه این بیماری در آزمایشات معمولی خون نشان داده نمی شود و نیز روش های تصویر برداری اشعه ایکس هم نمی تواند به صورت دقیق وجود این مشکل را در مفاصل نشان دهد. بهترین و دقیق ترین روش تشخیص نقرس کاذب، آرتروسنتز یا کشیدن مایع مفصلی از طریق سوزن است که در این نمونه برداری می توان وجود رسوبات CPPD را در مفصل مشخص نمود. همچنین اینکه کشیدن بخشی از مایع مفصلی، خود می تواند سبب کاهش التهاب و درد مفصل شود.

روش های درمانی نقرس کاذب

در این بخش به انواع روش های درمانی این بیماری خواهیم پرداخت :

دارو درمانی

جهت درمان نقرس کاذب همانند نقرس لازم است از داروهای ضد التهابی استفاده شود تا از درد و اتهاب مفصل کاسته شود. البته نوع داروی تجویز شده به سابقه بیماری بیمار، سن وی و وضعیت فعلی جسمانی او بستگی دارد. یکی از داروهای ضد التهابی که می تواند در این زمینه مصرف شوند دارویی به نام کلشی سین است. این دارو تا زمانی که علائم درد و التهاب مفاصل کاهش پیدا کند می تواند مصرف شود البته افرادی که اخلالات کلیوی، گوارشی و مشکلات قلبی دارند بهتر است از این دارو استفاده نکنند. در عوض می توان برای اینگونه افراد داروهای ضد التهابی غیر استروئید (NSAID)مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن تجویز گردد. داروهای کورتیکواستروئیدها یا استروئیدها نیز ممکن است برای افرادی که نمی‌توانند مسکن یا داروی کلشی سین مصرف کنند تجویز شود. استروئیدها نیز التهاب را کاهش می‌دهندو می توان آن ها را به مفصل آسیب دیده تزریق کرده و یا به صورت قرص خوراکی مصرف شود. البته این نوع دارو را در موارد خاص و حتما با تجویز بهترین فوق تخصص روماتولوژی باید استفاده نمود.

سایر روش های درمانی

در درمان این بیماری شاید بتوان با انجام اقدامات ساده ای به بهود وضعیت مفصل و از بین رفتن التهاب و درد کمک کرد، از جمله این اقدامات می توان به موارد زیر اشاره نمود :

• بالا نگه داشتن زانو (در صورتی که مفصل زانو تحت تاثیر قرار گرفته باشد)
• قرار دادن یخ بر روی مفصل
• فیزیوتراپی
• جراحی در صورتی که مفصل تا حد زیادی تخریب شده باشد و نیاز به ترمیم یا جایگزینی مفصل وجود داشته باشد.