بیماری آرتریت روماتوئید

بیماری آرتریت روماتوئید یا همان بیماری که در بین عموم به عنوان روماتیسم مفصلی شناخته می شود، یکی از بیماری های بافت همبند است. در واقع این بیماری منشا خود ایمنی دارد و نوعی بیماری خود ایمنی محسوب می شود. در این بیماری سیستم ایمنی بدن فرد علیه خودش وارد عمل می شود. زمینه ژنتیکی ای که در فرد وجود دارد باعث بروز این بیماری می شود. اما در مواردی مشاهده می شود که ژن این بیماری در برخی از افراد وجود دارد ولی علامت دار نمی شوند. بنابراین یکسری عوامل خارجی دخیل هستند که فاکتورهای ژنتیکی را فعال می کنند.

علل زمینه ساز بروز بیماری آرتریت روماتوئید

از عواملی که باعث فعال شدن فاکتور های ژنتیکی و بروز علائم بالینی بیماری روماتیسم مفصلی در فرد مستعد از لحاظ ژنتیکی می شود، سیگار کشیدن است. سیگار کشیدن از مهم ترین عوامل موثر در بروز این بیماری است و پزشکان تاکید زیادی روی این عامل دارند. از سوی دیگر مشاهده شده شیوع این بیماری در افراد سیگاری بیشتر است.

عفونت ها از دیگر عوامل بروز علل ژنتیکی در افراد می شود.

آرتریت روماتوئید در چه کسانی بیشتر دیده می شود؟

بیشتر افرادی که به روماتیسم مفصلی مبتلا هستند زنانی اند که در سنین میانسالی می باشند. اما این بیماری در آقایان نیز مشاهده می شود. این بیماری در کودکان و حتی در خانم های جوان نیز احتمال بروز و ظهور دارد. به طور کلی معمولا افرادی با ویژگی های زیر در معرض خطر ابتلا به روماتیسم مفصلی هستند:

• افراد بالای سن 60 سال
• افرادی چاق و دارای اضافه وزن زیاد
• افرادی با سابقه ژنتیکی خاص
• افراد که استعمال دخانیات و سیگار دارند

علائم بیماری روماتیسم مفصلی

بیشتر علائمی که در این بیماری می بینیم علائم و نشانه های مفصلی هستند. به این صورت که باعث درد و تورم در مفاصل می شود.

مثلاً زنان میانسال زمانی که به پزشکان و متخصصین روماتولوژیست مراجعه می کنند گزارش می کنند که چند هفته یا چند ماه است که به درد های ناحیه مفاصل انگشتان دست، مچ دست، آرنج، مچ پا یا زانو مبتلا هستند. البته درد های فرد در تمامی این نقاط ایجاد نمی شود بلکه هر فرد درد هایی را در یک یا دو نقطه از موارد ذکر شده تجربه می کنند.

ویژگی های درد در این افراد به این شکل است که درد با استراحت و بی حرکتی تشدید می شود. مثلا زمانی که فرد صبح که از خواب بیدار می شود نمی تواند دست های خود را راحت حرکت دهد و احساس خشکی در مفاصل می کند. اما به تدریج بدن درد و درد مفاصل بهبود پیدا می کند.

بنابراین این نکته بسیار مهم است که اگر درد هایی دارید که در صبح ها و در وضعیت بی حرکتی طولانی تشدید می شوند بدانید که ممکن است یکی از علامت های روماتیسم مفصلی باشد.

از دیگر علامت ها این است که برخی از افراد ممکن است نتوانند به طور کامل مفصل آرنج شان را باز کنند. یا به ندرت مشاهده می شود که روی مفصل بیمار قرمزی ایجاد می شود. اما این علامت شایع نیست و صرفاً در برخی از افراد ظهور پیدا می کند.

علاوه بر علائم مفصلی، علائم دیگری نیز وجود دارد که در خارج مفصل ایجاد می شود. شامل:

• درگیری ریه
• درگیری عروق
• واسکولیت های پوستی
• نودول ها و برجستگی روی سطح مفصلی و غیر مفصلی؛ مثلاً روی آرنج، کف پا یا هر جایی از بدن ممکن است که برجستگی های گرد و بدون درد ایجاد شود. پزشکان با معاینه و بررسی این نودول ها می توانند بیماری شما را تشخیص دهند.

علامت های خارج مفصلی در همه افراد دیده نمی شود و شایع نیست. بنابراین نیازی به نگرانی وجود ندارد. بروز علائم خارج مفصلی به عوامل مختلفی بستگی دارد.

جالب است بدانید که بیماری های زیر نیز علائم مشابهی با روماتیسم مفصلی دارند:

• نقرس
• آرتروز
• لوپوس
• پسوریازیس

نحوه تشخیص آرتریت روماتوئید

• مراحل تشخیص بیماری روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید با دریافت شرح حال از بیمار آغاز می شود.
• پزشک علاوه بر اینکه علائم و نشانه های بالینی را از خود فرد سوال می کند، معایناتی نیز انجام می دهد. معاینات بالینی با هدف بررسی میزان تورم مفصل، ایجاد محدودیت های حرکتی و نیز تغییر شکل در ظاهر اندام صورت می گیرد.
• جهت بررسی دقیق تر، آزمایش خون تجویز می شود تا جوانب بیشتری از بیماری مورد بررسی قرار گیرد. در این آزمایش فاکتورهای زیر بررسی می شوند:

آزمایش سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR یا سرعت sed)

در این آزمایش سطوح التهاب در بدن ارزیابی می شود؛ این آزمایش صرفا برای بیماری آرتریت روماتوئید تجویز نمی شود بلکه برای هر بیماری التهابی و عفونی کاربرد دارد.

آزمایش پروتئین فعال سی (CRP)

این نوع پروتئین توسط کبد تولید می شود و بالا بودن میزان آن نشان دهنده وجود التهاب در بدن است. این فاکتور نیز همانند ESR در تمامی بیماری های التهابی و عفونی مهم خواهد بود.

فاکتور روماتوئید

اگر آنتی بادی معروف به فاکتور روماتوئید در خون وجود داشته باشد نشان دهنده وجود بیماری آرترید روماتوئید است؛ البته قابل ذکر است که همه بیمارانی که روماتیسم مفصلی دارند، جواب این تستشان الزاما مثبت نمی شود.

آزمایش کم خونی: در اکثر افرادی که روماتیسم مفصلی دارند، کم خونی نیز وجود دارد.

• سومین مرحله انجام رادیوگرافی است. پزشکان نتایج بدست آمده از آزمایشات را نیز بررسی می کنند تا تشخیص نهایی روی بیمار گذاشته شود. تصویر برداری ام آر آی می تواند نوع روماتیسم را مشخص کرده و در بررسی و کنترل میزان پیشرفت آن بسیار مهم و کاربردی باشد.

روش های پیشگیری از تشدید بیماری روماتیسم مفصلی

• ورزش کردن
• مدیتیشن
• مراجعه به روانپزشک

تمامی این راهکارها به این منظور ارائه گردید که با انجام آن ها می توانید به کاهش استرس و افزایش توانایی های خود در زمینه کنترل عوامل تنش زا کمک کنید. در نهایت سلامت روانی باعث می شود تا حد زیادی علائم بیماری روماتیسم مفصلی کاهش پیدا کند.

عوارض آرتریت روماتوئید

با توجه به اینکه روماتیسم مفصلی که بیماری خود ایمنی است، می تواند سبب تورم، درد و سفتی شدید در مفاصل بدن شود. اما نگران نباشید، چرا که می توان با تشخیص و درمان به موقع، این بیماری تسکین یابد و هیچ مشکلی پیش نیاید.

در صورت عدم درمان به موقع، می تواند عوارض زیادی را در بزرگسالی به همراه داشته باشد. از جمله این مشکلات می توان به موارد زیر اشاره کرد :

اختلال در رشد کودک

آرتریت روماتوئید می تواند به طور مستقیم در رشد کودک و استخوان های آن ها تاثیر بگذارد و سبب ایجاد تداخل در آن ها شود. همچنین بیمارانی که به آرتریت روماتوئید مبتلا هستند، برای درمان بیماری خود، نیازمند مصرف داروی کورتیکواستروئید هستند و همین داروها روند رشد کودک را با اختلال همراه می کند.

پوکی استخوان

در صورتی که آرتریت روماتوئید کنترل نشود، می تواند بیماری پوکی استخوان را برای فرد به همراه داشته باشد. چرا که التهاب مرتبط با این بیماری می تواند سبب درد در کودکان شود و مفاصل را دردناک و ضعیف کند.

بدشکلی مفاصل بدن

عفونت تاثیر بسیار مخربی بر ساختار مفصل های بدن می گذارد و باعث می شود مفصل های بدن از جمله مفصل های بزرگ شکل طبیعی خود را از دست بدهند.

بیماری و مشکلات چشمی

یکی از شایع ترین عوارضی که بیماری آرتریت روماتوئید به همراه دارد، التهاب چشم است که اگر به موقع درمان نشود، در آینده می تواند سبب آب مروارید، آب سیا چشم و حتی نابینایی شود.

درمان بیماری روماتیسم مفصلی

خوش بختانه این نوید را می توان به بیماران داد که بیماری روماتیسم مفصلی از جمله بیماری هایی است که درمان های ثمر بخشی برای آن پیدا شده است.

دارو درمانی؛ دارو های بسیاری وجود دارد که با مصرف آن ها می توانند به بهبود این بیماری کمک کنند.

همچنان مطالعات روی درمان های این بیماری ادامه دارد و هر ساله شاهد هستیم که درمان های جدیدی را برای این بیماری معرفی می کنند.

این نکته را باید در نظر داشته باشید که یکی از عوامل تشدید کننده بیماری روماتیسم مفصلی استرس های روحی و روانی است. بنابراین برای پیشگیری از تشدید این بیماری باید استرس را از خود دور نگه دارید.